Ο ΠΑΝΘΗΡΑΣ του Ρ.Μ.Ρίλκε – ανοιχτό μεταφραστικό εργαστήρι
– 4 επιλεγμένες εναλλακτικές προτάσεις:
Ο ΠΑΝΘΗΡΑΣ του Ρ.Μ.Ρίλκε – ανοιχτό μεταφραστικό εργαστήρι
– 4 επιλεγμένες εναλλακτικές προτάσεις:
α.1
Μέσα στα κάγκελλα καθώς στριφογυρίζει
εθόλωσε το βλέμμα του, η όψη του απλανής.
Τον περιζώνουν χίλια κάγκελλα νομίζει,
κι έξω από χίλια κάγκελα, κόσμος κανείς.
α.2
Μέσα στα κάγκελα καθώς στριφογυρίζει,
απόκαμε το βλέμμα του, εικόνα δεν κρατά.
Τον περιζώνουν χίλια κάγκελα, νομίζει,
και παραπέρα τίποτε, o κόσμος σταματά.
α.3
Με τόσα κάγκελα μπροστά του να περνούν,
εικόνα πια το βλέμμα του δεν συγκρατεί.
Νιώθει, σαν χίλια κάγκελα να ξεπηδούν,
και παραπέρα τίποτε, όλα έχουν χαθεί.
α.4
Με τόσα κάγκελα το βλέμμα να εξαντλούν,
άλλη εικόνα δεν μπορεί να συγκρατήσει.
Είναι, σαν χίλια κάγκελα γύρω να ξεπηδούν –
και παραέξω τίποτε, ο κόσμος έχει σβήσει.
β.1
Η απαλή περπατησιά, με δύναμη με νάζι,
σε κύκλο πιο μικρό καθώς πάντα περνά -,
στροβίλισμα χορού πεισματικό φαντάζει,
με κέντρο θέληση ισχυρή, που πια σιωπά.
β.2
Η απαλή περπατησιά, στέρεο βήμα λυγερό,
σε κύκλο πιο μικρό κάθε φορά σαν μπαίνει,
μοιάζει χορός ασίγαστος γύρω από κέντρο,
όπου μεγάλη θέληση σε λήθαργο σωπαίνει.
β.3
Η απαλή περπατησιά, με δύναμη και χάρη
σε κύκλο πιο μικρό καθώς πάντα περνά,
μ’ αένναο χορό γύρω από κέντρο μοιάζει,
όπου μια θέληση ισχυρή βαθιά σιωπά.
β.4
Η απαλή περπατησιά, στέρεο βήμα οικείο,
σε γύρο πιο μικρό καθώς πάντα περνά,
μοιάζει χορός κυκλωτικός σ’ ένα σημείο,
όπου μια θέληση ισχυρή βαθιά σιωπά.
γ.1
Κάποτε μόνο του ματιού αθόρυβα ανοίγει
το παραπέτασμα. Μια εικόνα μέσα ορμά,
τα μουδιασμένα μέλη ριγηλά τυλίγει,
και πάει και σβήνει στην καρδιά.
γ.2
Κάποτε μόνο του ματιού ξάφνου ανοίγει
το παραπέτασμα. Και μια εικόνα μπαίνει,
τα τεντωμένα μέλη σιωπηλά τυλίγει,
και μέσα στην καρδιά πεθαίνει.
γ.3
Κάποτε μόνο του ματιού η αχλή σκορπά
αθόρυβα.- Μέσα μια εικόνα αφήνει,
τα τεντωμένα μέλη ριγηλά διαπερνά,
και στης καρδιάς τα βάθη σβήνει.
γ.4
Κάποτε μόνο του ματιού η αυλαία γλιστρά
αθόρυβα. Να μπει μια εικόνα αφήνει,
τη φορτισμένη των μελών σιγή διαπερνά,
και στην καρδιά για πάντα σβήνει.
Υστερόγραφο: Όπως πολύ εύκολα συνάγεται από τα παραπάνω, αυτή η προσπάθεια μετάφρασης του ΠΑΝΘΗΡΑ, του Ρ.Μ. Ρίλκε, δεν έκλεισε, αλλά στις ερμηνευτικές λεπτομέρειες η τελική έκβαση ( αν υπάρχει) εκκρεμεί. Το ίδιο το ποίημα, ως μια σημαντική στο είδος της δημιουργία – αλλά κι η σχετική ισχύς μιας μετάφρασης – με ενθαρρύνουν να εκθέσω αυτά τα κείμενα σε ανοιχτό μεταφραστικό εργαστήρι. Όχι τόσο από σεβασμό στην ενδεχομένως διαφορετική- κατά περίπτωση – ευαισθησία του αναγνώστη, αλλά περισσότερο από την αμηχανία επιλογής ( ή απόρριψης ) ενός απρόβλεπτα πολύμορφου αποτελέσματος. Και για να χαλαρώσουμε λιγάκι: ας λειτουργήσει στο κάτω κάτω μια τέτοια πολυμορφία- ως παιγνίδι και άσκηση εκφραστικών δυνατοτήτων στην καθόλου μεταφραστική αναγραφή του ποιήματος.